Dầu mỏ là yếu tố rất quan trọng của Libya thời hậu Gaddafi. Nhiều nhà phân tích còn nhận định, kịch bản cho Libya thời hậu chiến theo hướng nào sẽ còn phụ thuộc rất nhiều vào việc khởi động lại ngành công nghiệp dầu vốn chiếm đến 95% nguồn thu nhập của Libya.
Nhà máy lọc dầu tại Libya.
Việc khởi động lại ngành kinh tế này dễ khó như thế nào, đến nay chưa ai có thể nói trước được. Nhưng theo Bộ trưởng Tài chính và dầu mỏ của Hội đồng chuyển tiếp quốc gia (NTC), Ali Tarhouni, không có gì đáng lo ngại, các đường ống dẫn gas sẽ được mở lại ngay lập tức và sản lượng dầu sẽ đạt 500.000 thùng/ngày trong 4 tháng và quay về mức trước chiến tranh trong vòng một năm. Trả lời phỏng vấn CNN, ông Tarhouni cho biết, chỉ khoảng 10% các cơ sở hạ tầng dầu mỏ bị phá hủy và ngạc nhiên là lực lượng của ông Gaddafi đã không phá hủy những cơ sở quan trọng như nhà máy lọc dầu tại Zawiyah cách Tripoli 30km về phía tây.
Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, ước tính của các lãnh đạo quân nổi dậy có phần quá lạc quan. Tình hình sản xuất dầu có thể sẽ còn gặp nhiều trở ngại hơn những gì ông Tarhouni dự đoán. Theo ông Ross Cassidy thuộc Cơ quan Tư vấn năng lượng toàn cầu, để đạt lại được sản lượng 1,6 triệu thùng/ngày như trước khi nội chiến xảy ra, Libya phải mất 3 năm nữa. Những giếng dầu mới tại vùng cực tây nam Libya có thể nhanh chóng khởi động lại nhưng khoảng 2/3 sản lượng dầu từ những giếng dầu lớn xung quanh lưu vực Sirte đang đối mặt với những thách thức vì lực lượng trung thành với ông Gaddafi vẫn còn ẩn nấp đâu đó tại thành phố Sirte và từ khi những giếng dầu đi vào vận hành vào những năm 60, dầu đã được bơm liên tục để tránh các đường ống bị tắc nghẽn. “Một số đường ống đã được sử dụng qua nhiều thập niên. Trong 6 tháng tạm ngưng hoạt động, áp suất tại những bể chứa có thể giảm xuống và cơ sở hạ tầng có thể không hoạt động tốt” – ông Cassidy cho biết. Hơn nữa, nhân lực của những công ty dầu lớn của Ý, Pháp, Mỹ và Tây Ban Nha cũng đã lần lượt rời Libya sau khi nội chiến xảy ra.
Thách thức còn ở chỗ, NTC đã kiểm soát được Libya và đang ráo riết truy tìm ông Gaddafi thì chính quyền mới có thể sẽ trì hoãn việc đàm phán các hợp đồng mua bán dầu trong nhiều năm. Những gì đã diễn ra tại Iraq sẽ khiến người ta tin rằng, dự đoán trên là hoàn toàn có căn cứ. Chính quyền mới phải đợi 6 năm sau khi chế độ Saddam Hussein sụp đổ mới bắt đầu ký lại những hợp đồng bán dầu mới. NTC đã từng tuyên bố sẽ ưu tiên việc mua bán với những công ty lớn hiện đã có mặt tại Libya, bao gồm BP, ConocoPhilips, Marathon Oil… nhưng họ lại khẳng định ngành công nghiệp này sẽ có những chuyển biến lớn về phương thức hoạt động khi chính quyền đã được ổn định. Đại diện của NTC tại London, ông Guma el-Gamaty cho biết: “Chúng tôi muốn thoát khỏi bóng ông Gaddafi, tham nhũng sẽ ra đi cùng ông ấy. Những hợp đồng mới sẽ được ký kết trên nguyên tắc thương lượng, không có ưu tiên chính trị”.
(Nguồn: http://baoquangnam.vn)
